Theo thống kê chưa đầy đủ của Bộ Xây dựng, đến nay, trên phạm vi toàn quốc có khoảng 2500 dự án đang được triển khai và hàng trăm dự án được khởi công mới. Nhiều dự án hoàn thành hạ tầng kỹ thuật hoặc đủ điều kiện để bán đã tăng nguồn cung cho thị trường.
Trong đó, tại Hà Nội có khoảng trên 800 dự án (chiếm diện tích hơn 75.000 nghìn ha) và trên 50 dự án được triển khai tiếp do trước đó phải tạm dừng chờ quy hoạch.
TPHCM cũng có gần 1400 dự án (4.490 ha) đang triển khai và 76 dự án mới được phê duyệt; Hải Phòng có 260 dự án (2.600 ha); Đà Nẵng có trên 120 dự án (2.300 ha)…
Hàng loạt biệt thự xây thô bỏ hoang gây lãng phí đất (ảnh Việt Hưng)
Trong những năm qua, mỗi năm cả phát triển mới khoảng 80 triệu m2 sàn, như trong năm 2010 là 86,8 triệu m2 sàn. Tuy nhiên do dân số tăng nhanh nên nhà ở vẫn chưa thể đáp ứng nhu cầu của người dân.
Thực tế thời gian qua cho thấy, diện tích nhà ở phát triển nhanh nhưng chủ yếu là nhà phố, các dự án phân lô bán nền. Giải tỏa xong có đất sạch, các công ty kinh doanh địa ốc chỉ đầu tư sơ hạ tầng, cấm mốc phân lô bán. Cách làm này giúp dự án triển khai nhanh, chủ đầu tư sớm thu lợi nhuận đồng thời cũng giải quyết được nhu cầu khát hàng của các nhà đầu tư trong những cơn sốt đất trước đây. Tuy nhiên nay nhìn lại, hàng loạt dự án hạ tầng dở dang hoặc đang xuống cấp, nhà đầu tư mua xong rồi để đất hoang, lãng phí…
Hàng loạt dự án tại các đô thị lớn đã được giao đất theo hình thức này. Nghị định 181 hướng dẫn thi hành Luật Đất đai năm 2003 (có hiệu lực từ 1/7/2004) đã chấm dứt tình trạng phân lô bán nền tại các khu đô thị.
Tuy nhiên, sau đó, các chủ đầu tư lại để xảy ra tình trạng bán nhà xây thô và chưa đưa vào sử dụng. Việc này cũng cho thấy sự lãng phí đất trên thực tế chưa được giải quyết tận gốc.
Tăng nhà chung cư
Sau đợt kiểm tra tình hình sử dụng nhà ở tại 18 dự án phát triển nhà ở, khu đô thị mới trên địa bàn Hà Nội, Bộ Xây dựng đã chỉ ra rằng tỷ lệ nhà ở là biệt thự, liền kề được đưa vào sử dụng trong nhiều dự án nói trên đạt thấp.
Cụ thể là trong khi các căn hộ nhà chung cư cao tầng có tỷ lệ đưa vào sử dụng đạt xấp xỉ 100%, thì tỷ lệ nhà ở liên kế đưa vào sử dụng đạt 80% và tỷ lệ nhà biệt thự đưa vào sử dụng mới đạt 58%.
Phát triển chung cư cần phải bảo đảm hạ tầng đồng bộ (ảnh minh họa)
Bộ Xây dựng cũng chỉ rõ, việc còn nhiều nhà biệt thự, liền kề chưa đưa vào khai thác sử dụng là do cơ cấu nhà ở trong các dự án phát triển nhà ở chưa hợp lý, nhiều dự án nhà thấp tầng, biệt thự chiếm tỷ lệ lớn, trong khi nhà ở chung cư cao tầng có tỷ lệ thấp.
Điển hình, tại hai TP lớn trên cả nước là Hà Nội và TP.HCM hiện tại tỷ lệ nhà ở chung cư vẫn còn thấp. Trong đó, TP.HCM tỷ lệ này chỉ chiếm khoảng 7% trong tổng số nhà ở tại TP, Hà Nội thì khá hơn với khoảng 14%. Đây là một con số quá thấp so với các nước khác trên thế giới.
Chính vì vậy, trong chiến lược phát triển nhà ở, Bộ Xây dựng đã đề xuất sẽ tăng tỷ lệ nhà ở chung cư tại Hà Nội, TP.HCM lên nhiều hơn so với hiện nay. Hai thành phố này phải có tỷ lệ nhà chung cư trên 80% trong các dự án phát triển nhà ở.
Tất nhiên, việc tăng tỷ lệ nhà chung cư cao tầng cũng phải kèm phát triển quy mô diện tích căn hộ đa dạng đáp ứng nhu cầu của thị trường, trong đó cần phải cân đối các loại hình nhà chung cư, giữa chung cư cao cấp, bình dân và thu nhập thấp cũng như căn hộ cho thuê…
Đây là giải pháp cần thiết nhằm tiết kiệm quỹ đất và tăng thêm quỹ nhà ở, đáp ứng nhu cầu của nhiều người. Nhưng các chuyên gia lưu ý thêm: việc phát triển nhà ở chung cư cần phải cân đối, tránh gây áp lực về hạ tầng khu vực như đường xá, điện, nước, trường học, bệnh viên…. Bởi đây cũng là vấn đề gây nhức nhối trong nhiều khu vực của thành phố lớn hiện nay.
Lan Hương
